Jak rodzi się miasto? Krótka historia Sopotu.

Jak rodzi się miasto? Krótka historia Sopotu to warsztat edukacyjny z cyklu "120 rocznica nadania Sopotowi praw miejskich."

    Adolf Eugen Troschel, Panorama Sopotu na Zatokę Gdańską, 1860

8 października 1901 roku na mocy edyktu cesarza Niemiec Wilhelma II gmina wiejska Sopot otrzymała prawa miejskie. W tym roku świętujemy 120 rocznicę tego historycznego wydarzenia.
Czy zastanawialiście się kiedyś jak do tego doszło? Co musi się wydarzyć żeby w miejscu, w którym znajduje się mała wioska rybacka powstało miasto?
Pierwsza wzmianka pisemna o wsi zwanej „Sopoth” pojawia się w dokumencie (akcie donacyjnym) wystawionym przez księcia pomorskiego Mściwoja II w 1283 roku. Książę ofiarował małą wioskę rybacką klasztorowi cystersów w Oliwie.
Z początkiem XVIII wieku we wsi było już 12 parterowych dworów postawionych przez patrycjuszy gdańskich, karczma, sołectwo, osada rybaków i park z domkami dla letników.
Ważną postacią dla historii miasta stał się lekarz polowy Jean Georg Haffner. W 1823 roku wydzierżawił do władz pruskich ziemię położoną w nadmorskiej części Sopotu i uruchomił pierwszy na gdańskim wybrzeżu profesjonalnie prowadzony Zakład Kąpielowy.

    Jan Seyffert, Widok Domu Kuracyjnego w Sopocie, około 1835 rok, Biblioteka Gdańska PAN

Do końca lat dwudziestych XIX wieku powstały kolejne obiekty związane z obsługą kąpieliska: dom kąpielowy, Dom Kuracyjny, przebieralnie, nadmorski park i tereny spacerowe, a także pierwsze drewniane molo.

    Plan Sopotu wykonany przez geometrę Schapera, około 1830 rok, Biblioteka Gdańska PAN

 Plan nadmorskiej części Sopotu wykonany przez geometrę Schapera w 1830 roku ma bazie mapy z roku 1803, Archiwum Państwowe w Gdańsku

Przyjrzyjcie się mapom wykonanym 1830 roku przez geometrę Schapera. Ten gdański mierniczy pomierzył grunty w Sopocie i na ich podstawie sporządził plany. 

• Czarnym zaznaczone zostały stare chaty rybackie istniejące już w 1803 roku
• Zielonym należące do osady rybackiej działki.
• Czerwona barwa oznacza zmiany dokonane do roku 1830 – nowo wzniesione budynki i świeżo wytyczone parcele.
• W centralnej części widać Zakład Kąpielowy i Dom Kuracyjny doktora Haffnera, a także wybiegające w morze pierwsze sopockie molo.
• Na samej plaży zaznaczono rzędy kabin-przebieralni (Badebuden), które dały początek późniejszym Łazienkom Północnym i Południowym.    Plan Sopotu wykonany przez Striebera w latach 1843-1844. Biblioteka Gdańska PAN

Pomyślcie od czego byście zaczęli projektować miasto? Przyjrzyjcie się mapom i zastanówcie się co pojawi się w waszym planie? Zaznaczcie punkty z ważnymi dla waszego miasta miejscami.

W powstaniu Sopotu najważniejsze była obecność morza. Od niego się wszystko zaczęło, to ono nadało tożsamość miastu i przyciągnęło do do niego ludzi - najpierw rybaków, później letników.
Czasami za wielkimi zmianami stoi pojedynczy człowiek, który ma wizję i pomysł jak przyciągnąć ludzi do danego miejsca. Pojawia się rozrywka i kultura. Transport, który skraca czas podróży i ułatwia przyjazd do danego miasta. W przypadku Sopotu było to połączenie kolejowe, które powstało w 1870 roku i znacznie zwiększyło ilość letników, przyciągnęło nowych mieszkańców, ale też spowodowało duże zmiany w wyglądzie osady.
Nastąpił szybki rozwój uzdrowiska. Powstały nowe budynki, wybudowano nowoczesny II Dom Kuracyjny, Postawiono Łazienki Północne i Południowe, wydłużono molo, wytyczono nowe ulice, powstała gazownia. W latach 90-tych XIX wieku powstały korty tenisowe i hipodrom.
W 1901 roku, po ponad 600 latach od pierwszej pisemnej wzmianki, Sopot uzyskał prawa miejskie.

Weźcie kartkę papieru i stwórzcie swoje miasto. Zacznijcie od małej osady usytułowanej nad rzeką, morzem lub w górach. Tak jak w "mincrafcie" przy ustalaniu rozmiaru swojego miasta musicie pamiętać, że możecie w każdej chwili dodać nowe terytoria do eksploracji, ale nie odwrotnie. Niech się wasze miasto rozwija, nabiera charakteru, wzbogaca się o ciekawych ludzi i piękne budynki.

Miłej zabawy! Czekamy na wasze prace wraz z opisem. Wyślijcie je na adres mailowy: muzeumsopotuczyibawi@gmail.com.